tiennu88
04-12-2016, 02:01 PM
Viêm da tróc vảy là một loại viêm da ban đỏ và có vảy liên quan đến hầu hết, nếu không phải là tất cả, các vùng của da.
http://khoadalieu.vn/wp-content/uploads/2016/12/viem-da-troc-vay-la-gi.jpg
Sinh lý bệnh
Viêm da tróc vảy có thể xảy ra do đáp ứng với trị liệu bằng thuốc, bệnh hệ thống, hoặc một hiện tượng tự phát. Hơn 40% các trường hợp liên quan đến một bệnh về da có từ trước. Khoảng 10% các trường hợp là kết quả của phản ứng thuốc. 40% do bệnh hệ thống. Các trường hợp còn lại là bệnh tự phát.
Giải phẫu bệnh cho thấy nguyên nhân do thuốc và tự phát của viêm da tróc vảy (http://khoadalieu.vn/viem-da-troc-vay-la-gi.html) không đặc hiệu. Kết quả sinh thiết ở người có da từ trước hoặc bệnh hệ thống trong giai đoạn bong vảy có thể cho thấy các tổn thương da tiềm ẩn hoặc bệnh lý không nhất quán.
Bình thường, các tế bào biểu mô được sinh ra và thay thế liên tục, sự phân chia tế bào xảy ra ở gần lớp đáy của biều bì. Khi tác tế bào di chuyển ra ngoại vi, chúng bị keratin hóa. Quá trình này đòi hỏi một khoảng thời gian 10-12 ngày. Các tế bào sau đó vẫn tồn tai trong lớp sừng khoảng 12-14 ngày trước khi bị tróc ra. Trong bệnh viêm da tróc vảy, tốc độ phân chia tế bào ở lớp đáy tăng lên, đồng thời giảm thời gian vận chuyển, vì vậy nhiều lớp tế bào bị bong tróc khỏi bề mặt.
viêm da tróc vảy
Nguyên nhân
Có 4 loại nguyên nhân chính dẫn đến bệnh viêm da tróc vảy bao gồm: nguyên nhân tự phát, bệnh toàn thân, bệnh ngoài da và việc sử dụng một số loại thuốc.
Những bệnh toàn thân có thể gây ra viêm da tróc vảy (chiếm 10-40% nguyên nhân):
- Lymphoma - Chủ yếu ở da lymphoma tế bào T
- Bệnh bạch cầu
- Ung thư biểu mô của phổi, tuyến tiền liệt, ruột kết và tuyến giáp
- Suy giảm miễn dịch, bao gồm cả HIV
- Bệnh Hodgkin
- Bệnh mô bào Langerhans
- Hội chứng Hypereosinophilic
Những bệnh ngoài da có thể dẫn tới viêm da tróc vảy (chiếm 10-40% nguyên nhân):
- Bệnh vẩy nến (nguyên nhân phổ biến nhất trong các nhóm bệnh ngoài da từ trước)
- Viêm da tiết bã
- Viêm da dị ứng
- Viêm da ứ
- Viêm da tiếp xúc
- Hắc lào
- Bóng nước
Viêm da tróc vảy cũng có thể xảy ra khi sử dụng một số thuốc (chiếm 3-10% nguyên nhân):
- Allopurinol, Carbamazepine, Codeine, Captopril, Dimercaprol, Diphenylhydantoin, Iodine, Phenytoin, Quinidin, Barbiturate, Aspirin, Trimethadion, Arsenic, Thủy ngân...
- Kháng sinh: sulfas, penicillin (PCN), cephalosporin, minocycline, isoniazid, trimethoprim-sulfamethiazole (TMP-SMZ)
- Thuốc Đông Y
Các nguyên nhân tự phát (chiếm 15-45%)
Dịch tễ học
Viêm da tróc vảy xảy ra ở mọi chủng tộc. Ở đàn ông da đen trẻ tuổi, nghiên cứu cho thấy viêm da tróc vảy có thể là một dấu hiệu của nhiễm HIV.
Tỉ lệ nam : nữ là 2 : 1
Cá nhân trên 40 tuổi bị ảnh hưởng nhiều nhất
Triệu chứng của bệnh viêm da tróc vảy bao gồm:
Hơn 40% bệnh nhân có sốt, với nhiệt độ cao hơn 38 ° C; một nhịp tim nhanh tương đối cũng được ghi nhận.
Thường kèm theo viêm hạch.
Các phát hiện kèm theo bao gồm giảm hoặc tăng sắc tố da, phù nề, rụng tóc, giảm cân.
Gan to đã được ghi nhận trong hơn 50% bệnh nhân, và lách to đã được ghi nhận trong khoảng 30% bệnh nhân, tất cả đều có lymphoma (lymphoma : một nhóm của khối u tế bào máu được phát triển từ té bào lympho)
Bệnh nhân viêm da tróc vảy tăng lưu lượng máu ở da, mất nhiều nước qua da, một số trường hợp bị giảm thân nhiệt đã được báo cáo.
Thay đổi chất lỏng tăng cung lượng tim, gây khó thở, phù nề phụ thuộc, và suy tim (có thể) trong một số bệnh nhân.
Tuyến tiền liệt hoặc tuyến giáp có thể bị mở rộng hoặc thu nhỏ.
Chẩn đoán bệnh viêm da tróc vảy:
Các nghiên cứu trên lâm sàng
Đánh giá suy tim và các rối loạn chức năng thận, ruột.
Kiểm tra công thức máu (CBC), xét nghiệm phân, men gan, creatinine, và phân tích nước tiểu.
Mức độ albumin huyết thanh
Tốc độ máu lắng (ESR)
Các xét nghiệm bất thường hay gặp nhất là bệnh thiếu máu, giảm albumine, bạch cầu ái toan, và tỉ lệ lắng đọng cao.
Sinh thiết
Thực hiện sinh thiết da và hạch sinh thiết nếu hạch quan trọng được ghi nhận.
Kết quả mô học thường không đặc hiệu
Điều trị bệnh viêm da tróc vảy như thế nào?
Bảo vệ bệnh nhân khỏi sự phát triển của hạ thân nhiệt.
Bác sĩ sẽ tư vấn cho thuốc mỡ cục bộ dưỡng ẩm, kem, hoặc cả hai.
Bệnh nhân sẽ được tư vấn cho một chế độ ăn uống giàu protein có bổ sung axit folic, vì sự mất mát protein khi mắc bệnh viêm da tróc vảy có thể được gia tăng lên đến 30% so với bình thường.
Điều trị các bệnh cơ bản là quan trọng vì viêm da tróc vảy kháng điều trị cho đến khi bệnh cơ bản được xử lý. Tắm bồn tắm thường xuyên với chất làm mềm da được chỉ định để cung cấp giảm triệu chứng.
Các thuốc điều trị
Corticosteroids : Các tác nhân có đặc tính chống viêm và gây hiệu ứng chuyển hóa sâu sắc và đa dạng. Đại diện tiêu biểu là Prednisone.
Thuốc kháng Histamin : Các thuốc được dùng để điều trị các phản ứng dị ứng nhẹ và sốc phản vệ. Chúng được sử dụng để làm giảm ngứa. Đại diện tiêu biểu là Diphenhydramine.
Thuốc ức chế miễn dịch : Những tác nhân gây trở ngại trong quá trình miễn dịch gây viêm. Chúng được sử dụng để làm giảm viêm da mãn tính nghiêm trọng. Đại diện tiêu biểu là Cyclosporine.
Antirheumatic : Điều chỉnh các phản ứng viêm và miễn dịch. Đại diện tiêu biểu là Etanercept.
Các biến chứng có thể gặp của viêm da tróc vảy:
Bội nhiễm vi khuẩn hoặc nấm
Hạ thân nhiệt
Mất nước, mất cân bằng điện giải, hoặc cả hai
Suy tim
Giáo dục bệnh nhân:
Tránh các tác nhân gây bệnh được biết đến
Tư vấn cho bệnh nhân về điều trị triệu chứng
Tư vấn cho bệnh nhân cách tự bảo vệ và xử lý vấn đề hạ thân nhiệt
Tư vấn cho bệnh nhân theo một chế độ ăn giàu protein nếu như các triệu chứng vẫn tồn tại.
http://khoadalieu.vn/wp-content/uploads/2016/12/viem-da-troc-vay-la-gi.jpg
Sinh lý bệnh
Viêm da tróc vảy có thể xảy ra do đáp ứng với trị liệu bằng thuốc, bệnh hệ thống, hoặc một hiện tượng tự phát. Hơn 40% các trường hợp liên quan đến một bệnh về da có từ trước. Khoảng 10% các trường hợp là kết quả của phản ứng thuốc. 40% do bệnh hệ thống. Các trường hợp còn lại là bệnh tự phát.
Giải phẫu bệnh cho thấy nguyên nhân do thuốc và tự phát của viêm da tróc vảy (http://khoadalieu.vn/viem-da-troc-vay-la-gi.html) không đặc hiệu. Kết quả sinh thiết ở người có da từ trước hoặc bệnh hệ thống trong giai đoạn bong vảy có thể cho thấy các tổn thương da tiềm ẩn hoặc bệnh lý không nhất quán.
Bình thường, các tế bào biểu mô được sinh ra và thay thế liên tục, sự phân chia tế bào xảy ra ở gần lớp đáy của biều bì. Khi tác tế bào di chuyển ra ngoại vi, chúng bị keratin hóa. Quá trình này đòi hỏi một khoảng thời gian 10-12 ngày. Các tế bào sau đó vẫn tồn tai trong lớp sừng khoảng 12-14 ngày trước khi bị tróc ra. Trong bệnh viêm da tróc vảy, tốc độ phân chia tế bào ở lớp đáy tăng lên, đồng thời giảm thời gian vận chuyển, vì vậy nhiều lớp tế bào bị bong tróc khỏi bề mặt.
viêm da tróc vảy
Nguyên nhân
Có 4 loại nguyên nhân chính dẫn đến bệnh viêm da tróc vảy bao gồm: nguyên nhân tự phát, bệnh toàn thân, bệnh ngoài da và việc sử dụng một số loại thuốc.
Những bệnh toàn thân có thể gây ra viêm da tróc vảy (chiếm 10-40% nguyên nhân):
- Lymphoma - Chủ yếu ở da lymphoma tế bào T
- Bệnh bạch cầu
- Ung thư biểu mô của phổi, tuyến tiền liệt, ruột kết và tuyến giáp
- Suy giảm miễn dịch, bao gồm cả HIV
- Bệnh Hodgkin
- Bệnh mô bào Langerhans
- Hội chứng Hypereosinophilic
Những bệnh ngoài da có thể dẫn tới viêm da tróc vảy (chiếm 10-40% nguyên nhân):
- Bệnh vẩy nến (nguyên nhân phổ biến nhất trong các nhóm bệnh ngoài da từ trước)
- Viêm da tiết bã
- Viêm da dị ứng
- Viêm da ứ
- Viêm da tiếp xúc
- Hắc lào
- Bóng nước
Viêm da tróc vảy cũng có thể xảy ra khi sử dụng một số thuốc (chiếm 3-10% nguyên nhân):
- Allopurinol, Carbamazepine, Codeine, Captopril, Dimercaprol, Diphenylhydantoin, Iodine, Phenytoin, Quinidin, Barbiturate, Aspirin, Trimethadion, Arsenic, Thủy ngân...
- Kháng sinh: sulfas, penicillin (PCN), cephalosporin, minocycline, isoniazid, trimethoprim-sulfamethiazole (TMP-SMZ)
- Thuốc Đông Y
Các nguyên nhân tự phát (chiếm 15-45%)
Dịch tễ học
Viêm da tróc vảy xảy ra ở mọi chủng tộc. Ở đàn ông da đen trẻ tuổi, nghiên cứu cho thấy viêm da tróc vảy có thể là một dấu hiệu của nhiễm HIV.
Tỉ lệ nam : nữ là 2 : 1
Cá nhân trên 40 tuổi bị ảnh hưởng nhiều nhất
Triệu chứng của bệnh viêm da tróc vảy bao gồm:
Hơn 40% bệnh nhân có sốt, với nhiệt độ cao hơn 38 ° C; một nhịp tim nhanh tương đối cũng được ghi nhận.
Thường kèm theo viêm hạch.
Các phát hiện kèm theo bao gồm giảm hoặc tăng sắc tố da, phù nề, rụng tóc, giảm cân.
Gan to đã được ghi nhận trong hơn 50% bệnh nhân, và lách to đã được ghi nhận trong khoảng 30% bệnh nhân, tất cả đều có lymphoma (lymphoma : một nhóm của khối u tế bào máu được phát triển từ té bào lympho)
Bệnh nhân viêm da tróc vảy tăng lưu lượng máu ở da, mất nhiều nước qua da, một số trường hợp bị giảm thân nhiệt đã được báo cáo.
Thay đổi chất lỏng tăng cung lượng tim, gây khó thở, phù nề phụ thuộc, và suy tim (có thể) trong một số bệnh nhân.
Tuyến tiền liệt hoặc tuyến giáp có thể bị mở rộng hoặc thu nhỏ.
Chẩn đoán bệnh viêm da tróc vảy:
Các nghiên cứu trên lâm sàng
Đánh giá suy tim và các rối loạn chức năng thận, ruột.
Kiểm tra công thức máu (CBC), xét nghiệm phân, men gan, creatinine, và phân tích nước tiểu.
Mức độ albumin huyết thanh
Tốc độ máu lắng (ESR)
Các xét nghiệm bất thường hay gặp nhất là bệnh thiếu máu, giảm albumine, bạch cầu ái toan, và tỉ lệ lắng đọng cao.
Sinh thiết
Thực hiện sinh thiết da và hạch sinh thiết nếu hạch quan trọng được ghi nhận.
Kết quả mô học thường không đặc hiệu
Điều trị bệnh viêm da tróc vảy như thế nào?
Bảo vệ bệnh nhân khỏi sự phát triển của hạ thân nhiệt.
Bác sĩ sẽ tư vấn cho thuốc mỡ cục bộ dưỡng ẩm, kem, hoặc cả hai.
Bệnh nhân sẽ được tư vấn cho một chế độ ăn uống giàu protein có bổ sung axit folic, vì sự mất mát protein khi mắc bệnh viêm da tróc vảy có thể được gia tăng lên đến 30% so với bình thường.
Điều trị các bệnh cơ bản là quan trọng vì viêm da tróc vảy kháng điều trị cho đến khi bệnh cơ bản được xử lý. Tắm bồn tắm thường xuyên với chất làm mềm da được chỉ định để cung cấp giảm triệu chứng.
Các thuốc điều trị
Corticosteroids : Các tác nhân có đặc tính chống viêm và gây hiệu ứng chuyển hóa sâu sắc và đa dạng. Đại diện tiêu biểu là Prednisone.
Thuốc kháng Histamin : Các thuốc được dùng để điều trị các phản ứng dị ứng nhẹ và sốc phản vệ. Chúng được sử dụng để làm giảm ngứa. Đại diện tiêu biểu là Diphenhydramine.
Thuốc ức chế miễn dịch : Những tác nhân gây trở ngại trong quá trình miễn dịch gây viêm. Chúng được sử dụng để làm giảm viêm da mãn tính nghiêm trọng. Đại diện tiêu biểu là Cyclosporine.
Antirheumatic : Điều chỉnh các phản ứng viêm và miễn dịch. Đại diện tiêu biểu là Etanercept.
Các biến chứng có thể gặp của viêm da tróc vảy:
Bội nhiễm vi khuẩn hoặc nấm
Hạ thân nhiệt
Mất nước, mất cân bằng điện giải, hoặc cả hai
Suy tim
Giáo dục bệnh nhân:
Tránh các tác nhân gây bệnh được biết đến
Tư vấn cho bệnh nhân về điều trị triệu chứng
Tư vấn cho bệnh nhân cách tự bảo vệ và xử lý vấn đề hạ thân nhiệt
Tư vấn cho bệnh nhân theo một chế độ ăn giàu protein nếu như các triệu chứng vẫn tồn tại.